Wat houdt het de train de trainer-model in?

Het Train de Trainer-model is een opleidingsstrategie die vaak wordt ingezet op de werkplek. De trainer, een deskundige in het vakgebied, traint andere werknemers en leert ze tegelijkertijd hoe ze anderen kunnen trainen om het programma te gebruiken. De methode biedt onmiskenbare voordelen ten opzichte van andere type trainingen omdat cursisten met deze methode de inhoud over het algemeen sneller oppikken en onthouden dan bij andere onderwijsmodellen.

Voordelen van het model

Het blijkt dat het train de trainer-model, waarbij deelnemers een onderwerp leren en tegelijkertijd leren anderen daarin te onderwijzen, voor meer gevoelens van voldoening en zorgt dan andere onderwijsmodellen.

Vooral in de bedrijfsomgeving heeft dit model duidelijk voordelen ten opzichte van andere trainingsmethoden. Het is op grote schaal overgenomen door vooraanstaande bedrijven op het gebied van bedrijfsopleidingen, bijvoorbeeld Langevin Learning Services, The Ken Blanchard Companies en The Training Clinic.

Bedrijfsprogramma’s die gebruikmaken van dit model zijn vaak beknopt en duren één of twee dagen of weken. Vanuit bedrijfsperspectief heeft dit als bijkomend voordeel dat managers en anderen die deze programma’s volgen, minder lang weg zijn van hun werkplek.

Het model is zeer geschikt om specifieke informatie snel te verspreiden. Een train de trainer-programma dat in een artikel van Forbes wordt aangehaald, is een eendaagse cursus die personen zonder militaire achtergrond leert militaire taal te begrijpen en te spreken wanneer ze zaken moeten verkopen op het Ministerie van Defensie. In andere train de trainer-modellen leren medewerkers die zich voorbereiden op een managementfunctie, leidinggevende vaardigheden.

Achtergrond

In de jaren zeventig werden onderwijsinstellingen beïnvloed door analyse van het leerproces door de bekende psycholoog Abraham Maslow. Maslow stelde vast dat hoe goed leerlingen iets leerden, afhing van hoe tevreden leerkrachten en leerlingen waren over het leerproces. Wanneer leerlingen en docenten het proces leuk vonden en tevreden waren, leerden de leerlingen sneller en onthielden ze de informatie beter. Het train de trainer-model weerspiegelt deze bevinding.

Beperkingen van het model

Een analyse van het train de trainer-model uitgevoerd door The California Endowment, waarbij het model is gebruikt om organisatie- en andere vaardigheden aan te leren aan activisten, toonde aan dat, ook al waren alle deelnemers over het algemeen zeer tevreden (wat de theorie van Maslow bevestigt), het percentage hoger lag bij de trainers dan bij de cursisten.

Kritiek op het model is dat het een top-down lesmethode kan zijn. De complexiteit van tegelijkertijd een vak onderwijzen naast anderen aanleren om hetzelfde vak te onderwijzen, maakt dat er weinig tijd is in de les voor reflecties door de cursisten of om zelf aan de slag te gaan met het lesmateriaal. Veel cursussen die gebruikmaken van dit model, omvatten ook interactieve activiteiten, maar in wezen bestaat het programma uit lessen.

Bron: Patrick Gleeson, Ph. D., Registered Investment Adv; Updated August 28, 2017 via www.chron.com in acceptance of the terms of use this content is only for non-commercial use.

---

Essentiële aspecten van de train de trainer-werkwijze

Bij het overwegen van de implementatie van de train de trainer-aanpak, moeten we rekening houden met het volgende:

«  Beginselen van (volwassenen)onderwijs

Onderwijs en opleiding zijn alleen effectief als het leren bevordert.

Als docent wordt van ons verwacht dat we niet alleen zeer competent zijn in onze vakgebied, maar ook dat we veel kennis hebben van hoe cursisten leren. Dit weerspiegelt de verschuiving van de traditionele rol van de leraar als de aanbieder van vakkennis naar de facilitator van leren. Daarbij managen we het leren van cursisten met behulp van diverse onderwijsmethoden, informatiebronnen en media.

Tegenwoordig beschikken we over goede kennis over hoe we leren en van de diverse processen en de belangrijkste factoren die van invloed zijn op leren. Deze kennis kan steeds beter bijdragen aan alle aspecten van onderwijs en de cursusplanning.

Taken

• de belangrijkste aspecten van effectief leren in kaart brengen
• factoren analyseren die effectief leren bevorderen en belemmeren
• het effect van de beginselen van leren voor praktisch onderwijs evalueren.

«  Lesplanning en -voorbereiding

Planning en voorbereiding zijn een cruciaal onderdeel van effectief onderwijs, vooral voor nieuwkomers in het vak. Als je je lessen effectief hebt gepland, is minder kans op problemen en meer vertrouwen in de leersituatie.

Taken

• een gestructureerd lesplan opstellen voor de lessen die je geeft
  • leerdoelen
  • lesinhoud
  • leermethoden
  • onderwijs- en leermiddelen
  • evaluatie van het leren
• klassenindeling en onderwijsfaciliteiten voorbereiden.

«  Leermethoden

Door de lesmethoden en communicatieve vaardigheden van de docent wordt het lesplan vertaald naar een effectieve leerervaring voor cursisten. De docent kan het onderwerp interessant en levendig maken voor de cursist.

Taken

• een aantal leermethoden met elkaar vergelijken
• de juiste leermethoden kiezen voor het specifieke vakgebied dat je onderwijst
• meerdere leermethoden gebruiken in je onderwijzende rol.

Wat bedoelen we met een leermethode?

Een leermethode, in de breedste zin van het woord, is elke geplande activiteit van de leerkracht die gericht is op het bevorderen van leren.

«  Onderwijs- en leermiddelen

In de breedste zin van het woord verwijzen onderwijs- en leermiddelen naar elk stimulerend materiaal dat de leerkracht gebruikt om effectief leren te bevorderen. Dat kan van alles zijn: een website, een blog of het leermanagementsysteem. Bijv.:

• schoolbord/whiteboards/flip-over
• projectoren/presentaties
• ondersteunende notities – hand-outs
• filmpjes
• interactieve leermiddelen.

Taken

• het aanbod van onderwijs- en leermiddelen vergelijken
• de juiste leermiddelen selecteren speciaal voor het vakgebied en de plaats van je training
• een aantal leermiddelen inzetten om je training te verbeteren en begrip van je cursisten te faciliteren.

«  De prestaties van de cursist evalueren

De evaluatie van de prestaties van de cursist is misschien wel het belangrijkste aspect van het trainingsproces. Bij de evaluatie van de prestaties van je cursisten beoordeel je of ze al dan niet aan de doelstellingen van de module hebben voldaan, d.w.z. hun competentieniveau. De beoordeling moet daarom zo systematisch en objectief mogelijk worden uitgevoerd.

Taken

• de criteria van een goede beoordeling vaststellen
• een beoordelingssysteem plannen
• geschikte beoordelingsmethoden voor specifieke leerresultaten bepalen
• een reeks beoordelingscriteria ontwerpen
• een beoordelingsformule opstellen voor open vragen
• algemene valkuilen bepalen en beoordelen.

«  Evaluatie van onderwijs en leren

De evaluatie heeft voornamelijk betrekking op het beoordelen van de waardering van een activiteit of evenement. Dit heeft meestal als doel het bepalen van manieren waarop dergelijke activiteiten of gebeurtenissen in de toekomst kunnen worden verbeterd. Evaluaties kunnen echter ook leiden tot besluiten om bestaande activiteiten te beëindigen. Een evaluatie moet als doel hebben:

• vaststellen en verduidelijken wat er gebeurt in het vakgebied of de activiteit die wordt geëvalueerd
• voldoende informatie genereren zodat de beoordelaar aan de hand van overeengekomen criteria, een valide en nuttig oordeel kan vellen over het geëvalueerde.

Taken

• diverse soorten evaluaties en evaluatiegegevens bepalen
• een module evalueren
• een eindrapport opstellen
• de behoefte aan zelfontwikkeling als docent vaststellen en plannen.

Bron: Train de Trainer – Training Fundamentals – Reference Manual, ST/ESCAP/2158, Verenigde Naties

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License

Gebruik het voorbeeld-curriculum dat hier is gepubliceerd.

Het bevat een feitelijk-temporele structuur, concrete oefeningen en werkbladen en evaluatiebladen. Jij bepaalt de bruikbaarheid! Neem het als een compleet aanbod of deel het volgens uw vereisten en doelen! Veel plezier ermee.

The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which reflects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein.