Door het vierkant communicatiemodel te internaliseren, slagen we er als coaches in om de uitspraken van de klant beter te begrijpen. We kunnen het feit, de relatie, de aantrekkingskracht en de boodschap van de klant zelf vastleggen in een verklaring. Dit stelt ons in staat te evalueren welk aspect oppervlakkig en essentieel is voor de cliënt. Door de conversationele situaties te oefenen, versterken we ons vermogen om op een gerichte manier op deze aspecten te reageren en om de cliënt op het niveau van het onderwerp te brengen of, bijvoorbeeld, om de verheldering van de relatie aan te pakken.

De waarheid is niet wat A zegt maar wat B begrijpt

Als je je een voorstelling maakt van deze stelling, besef je dat communicatie een gelaagd proces van menselijke uitingen is.

Het vier-aspectenmodel of communicatiekwadrant is een model van de Duitser Friedemann Schulz von Thun dat het idee verklaart dat elke boodschap vier aspecten heeft. Het combineert de stelling dat elke boodschap een inhoudelijk en een relationeel aspect heeft – bekend van de visie van Paul Watzlawick – en dat elke informatie iets zegt over het onderwerp, de afzender en de ontvanger.

De vier facetten of lagen:

• Het zakelijke aspect dat feitelijke uitspraken bevat, bijvoorbeeld gegevens en feiten die deel uitmaken van de boodschap.
• Het expressieve aspect dat iets vertelt over hem-/haarzelf, motivatie, waarden, emoties, enz. bewust of onbewust.
• Het relationele aspect zegt iets over hoe de afzender met de ontvanger omgaat en wat hij/zij van hem/haar denkt.
• Het appellerende aspect bevat het advies, de instructie en de effecten die de spreker wenst te bereiken.

In de zakelijke laag geeft de afzender van de boodschap gegevens, feiten en uitspraken. Het is de taak van de afzender om deze informatie duidelijk en begrijpelijk te verzenden.

De ontvanger bewijst met zijn zakelijke oor of de zakelijke boodschap voldoet aan de criteria van waarheid of relevantie en volledigheid. Op de lange termijn team is de zakelijke laag duidelijk en zijn er maar weinig woorden voor nodig.

In elke boodschap zit informatie over de afzender. In de expressieve laag openbaart de afzender zich. Deze boodschap bestaat uit bewuste en onbedoelde zelfexpressie waarvan de afzender zich niet bewust is. Zo bevat elke boodschap informatie over de persoonlijkheid van de afzender.

Het zelfonthullende oor van de ontvanger merkt welke informatie over de afzender verborgen zit in de boodschap.

De relationele laag drukt uit hoe de afzender met de ontvanger omgaat en wat hij van hem/haar vindt. Afhankelijk van de manier waarop hij met hem/haar praat, drukt hij achting, respect, vriendelijkheid, desinteresse, minachting of iets anders uit.

Afhankelijk van de boodschap die de ontvanger met het relationele oor hoort, voelt hij zich depressief, geaccepteerd of betutteld. Goede communicatie onderscheidt zich door wederzijds respectvolle communicatie.

Wie iets zegt, zal iets beïnvloeden. Deze appellerende boodschap zou de ontvanger ertoe moeten aanzetten om iets te doen of ongedaan te maken. De poging om iemand te beïnvloeden kan al dan niet open zijn: open advies of verborgen manipulatie

Met zijn appellerende oor vraagt de ontvanger zich af: ‘Wat moet ik nu doen, denken of voelen?’

De nadruk op de vier aspecten kan anders bedoeld en begrepen worden. Zo kan de afzender het appellerende van de verklaring benadrukken en kan de ontvanger vooral het relationele deel van het bericht ontvangen. Dit is een van de belangrijkste oorzaken van misverstanden.

bron: https://en.wikipedia.org/wiki/Four-sides_model

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License

Oefening

Gebruik voor het verdiepen het oefenblad.

The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which reflects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein.